Business Model vs. Business Model Canvas

Business Model & Business Model Canvas được sử dụng một cách lẫn lộn thay thế cho nhau. Có người nói “Business Model” nhưng thực ra đang nghĩ đến cái Canvas. Và có người vẽ một cái Canvas và gọi đó là Business Model. Thật ra, hai thuật ngữ này khác nhau.

Business Model được định nghĩa như sau:

A business model describes the rationale of how an organization creates, delivers, and captures value.

<Business Model Generation, Alexander Osterwalder, Yves Pigneur, Alan Smith>

Như vậy, Business Model là cái được dựng lên để mô tả cách thức mà tổ chức vận hành, giải thích được các thành tố cấu tạo nên tổ chức đó và giúp các hoạt động của tổ chức được diễn ra. Business Model có liên quan đến các giá trị, các đối tượng nhận các giá trị và giải thích được các dòng giá trị đó.

Xác định Business Model là xác định xem Giá trị gì được tạo ra, các giá trị này được chuyển tải như thế nào, cạnh tranh bằng cách nào, thu lại được giá trị gì? Để thể hiện được cái gọi là Business Model này, có thể thể hiện bằng văn bản, hình vẽ, sơ đồ minh họa, và nhiều cách khác nhau nữa.

Business Model Canvas là một trong những cách thể hiện đó. Được giới thiệu lần đầu vào khoảng năm 2009-2010, Canvas nhanh chóng được phổ biến rộng rãi chính vì tính đơn giản, dễ hiểu và hiệu quả của nó. Thật tuyệt vời khi dùng một Canvas để thể hiện toàn bộ mô hình kinh doanh chỉ trong 1 trang giấy. Và cả một team đa chức năng có thể cùng nhau nhìn canvas đó mà làm việc với nhau, giao tiếp và thảo luận được với nhau. Rồi sau đó cũng trên Canvas đó, chúng ta như có một mô hình mô phỏng hoạt động kinh doanh thật, để có thể kiểm tra – đánh giá và điều chỉnh mô hình.

Phải nói rằng chúng ta đang ở trong thời đại của Canvas. Vì phương pháp này được mở rộng sang rất nhiều lĩnh vực, và rất nhiều mẫu canvas khác nhau được giới thiệu để các nhóm innovation, các venture groups, các nhóm khởi nghiệp và những cá nhân có thể dùng cho nhiều công việc khác nhau – từ lập chiến lược đến viết những bản kế hoạch.

Trong các lớp Kinh doanh của Khoa KDQT – Marketing, trường ĐH Kinh tế TPHCM, Sinh viên được học về Business Model (Mô hình Kinh doanh) trước, rồi sau đó mới đến Canvas. Chính vì vậy, sinh viên rất sáng tạo với những Mô hình Kinh doanh, và có thể linh hoạt sử dụng rất nhiều Canvas. Một khi nắm được nguyên lý của Business Model, và nguyên lý của Canvas, việc sử dụng – cải tiến – thiết kế một Canvas mới là không khó nữa.

Sau đây là một số Business Model Canvas mà SV các nhóm dự án kinh doanh 2020 đã sử dụng:

BUSINESS MODEL CANVAS CƠ BẢN

Năm 2020, với chủ đề Doanh nghiệp Tạo tác động xã hội, nên khi dùng những Canvas này, có khi các dự án sẽ linh hoạt để thêm vào những chương trình cộng đồng hoặc những Social Impact vào mô hình kinh doanh của mình.

.:: Thúy Vy ::.